Purusha Suktam (పురుష సూక్తం)
ఓం తచ్చం యోరా వృణీమహే |
గాతుం యజ్ఞాయ | గాతుం యజ్ఞపతయే |
దేవీ” స్వస్తిరస్తు నః | స్వస్తిర్-మానుషేభ్యః |
ఊర్ధ్వం జిగాతు భేషజం |
శం నో అస్తు ద్విపదే”| శం చతుష్పదే |
ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః ||
సహస్రశీర్షా పురుషః | సహస్రాక్షః సహస్రపాత్ |
సభూమిం విశ్వతో వృత్వా | అత్యతిష్ఠద్ దశాంగుళమ్ ||
పురుష ఏవేదగ్ం సర్వమ్” | యద్భూతం యచ్చ భవ్యమ్” |
ఉతామృతత్వ స్యేశానః | యదన్నేనా తిరోహతి ||
ఏతావానస్య మహిమా | అతో జ్యాయాగ్ంశ్చ పూరుషః |
పాదో” உశ్య విశ్వా భూతాని | త్రిపాద స్యామృతం దివి ||
త్రిపాదూర్ధ్వ ఉదైత్పురుషః | పాదో” உస్యేహా உஉభవాత్పునః |
తతో విష్వణ్ వ్యక్రామత్ | సాశనానశనే అభి ||
తస్మా”ద్విరాడ జాయత | విరాజో అధి పూరుషః |
స జాతో అత్యరిచ్యత | పశ్చాద్-భూమిమథో పురః ||
యత్పురుషేణ హవిషా” | దేవా యజ్ఞమతన్వత |
వసంతో ఆస్యాసీదాజ్యమ్” | గ్రీష్మ ఇధ్మశ్శరధ్ధవిః ||
సప్తాస్య సన్పరిధయః | త్రిః సప్త సమిధః కృతాః |
దేవా యద్యజ్ఞం తన్వానాః | అబధ్నన్-పురుషం పశుం ||
తం యజ్ఞం బర్హిషి ప్రౌక్షణ్” | పురుషం జాతమగ్రతః |
తేన దేవా అయజంత | సాధ్యా ఋషయశ్చ యే ||
తస్మా”ద్యజ్ఞాత్-సర్వహుతః | సంభృతం పృషదాజ్యం |
పశూగ్-స్తాగ్ం శ్చక్రే వాయవ్యాన్ | అరణ్యాన్-గ్రామ్యాశ్చ యే ||
తస్మా”ద్యజ్ఞాత్-సర్వహుతః | ఋచః సామాని జజ్ఞిరే |
చందాగ్ంసి జజ్ఞిరే తస్మా”త్ | యజుస్తస్మాద జాయత ||
తస్మాదశ్వా అజాయంత | యే కే చోభయాదతః |
గావో హ జజ్ఞిరే తస్మా”త్ | తస్మా”జ్జాతా అజావయః ||
యత్పురుషం వ్యదధుః | కతిథా వ్యకల్పయన్ |
ముఖం కిమస్య కౌ బాహూ | కావూరూ పాదా వుచ్యేతే ||
బ్రాహ్మణో”స్య ముఖమాసీత్ | బాహూ రాజన్యః కృతః |
ఊరూ తదస్య యద్వైశ్యః | పద్-భ్యాగ్ం శూద్రో అజాయతః ||
చంద్రమా మనసో జాతః | చక్షోః సూర్యో అజాయత |
ముఖాదింద్ర-శ్చాగ్నిశ్చ | ప్రాణాద్-వాయుర జాయత ||
నాభ్యా ఆసీదంతరిక్షమ్ | శీర్ష్ణో ద్యౌ సమవర్తత |
పద్భ్యాం భూమిర్దిశః శ్రోత్రా”త్ | తథా లోకాగ్ం అకల్పయన్ ||
వేదాహమేతం పురుషం మహాంతమ్” | ఆదిత్యవర్ణం తమసస్తు పారే |
సర్వాణి రూపాణి విచిత్య ధీరః | నామాని కృత్వా உభివదన్ యదాస్తే” ||
ధాతా పురస్తాద్య ముదాజహార | శక్రః ప్రవిద్వాన్-ప్రది శశ్చతస్రః |
తమేవం విద్వానమృత ఇహ భవతి | నాన్యః పంథా అయనాయ విద్యతే ||
యజ్ఞేన యజ్ఞమయజంత దేవాః | తాని ధర్మాణి ప్రథమాన్యాసన్ |
తే హ నాకం మహిమానః సచంతే | యత్రపూర్వే సాధ్యాః సంతి దేవాః ||
అద్భ్యః సంభూతః పృథివ్యై రసా”చ్చ | విశ్వకర్మణః సమవర్తతాధి |
తస్య త్వష్టా విదధ ద్రూపమేతి | తత్పురుషస్య విశ్వమాజానమగ్రే” ||
వేదాహమేతం పురుషం మహాంతమ్” |
ఆదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ |
తమేవం విద్వానమృత ఇహ భవతి |
నాన్యః పంథా విధ్యతే உయనాయ ||
ప్రజాపతిశ్చరతి గర్భే అంతః |
అజాయమానో బహుధా విజాయతే |
తస్య ధీరాః పరిజానంతి యోనిమ్” |
మరీచీనాం పదమిచ్ఛంతి వేధసః ||
యో దేవేభ్య ఆతపతి | యో దేవానా”ం పురోహితః |
పూర్వో యో దేవేభ్యో జాతః | నమో రుచాయ బ్రాహ్మయే ||
రుచం బ్రాహ్మం జనయంతః | దేవా అగ్రే తదబ్రువన్ |
యస్త్వైవం బ్రా”హ్మణో విద్యాత్ | తస్య దేవా అసన్ వశే” ||
హ్రీశ్చతే లక్ష్మీశ్చ పత్న్యౌ” | అహోరాత్రే పార్శ్వే |
నక్షత్రాణి రూపమ్ | అశ్వినౌ వ్యాత్తమ్” |
ఇష్టం మనిషాణ | అముం మనిషాణ | సర్వం మనిషాణ ||
No comments:
Post a Comment